Wszystko, co musisz wiedzieć o COP

Szczyt klimatyczny ONZ COP29, który odbędzie się w Baku w Azerbejdżanie, skupi się na finansowaniu działań klimatycznych i zbieraniu funduszy dla krajów rozwijających się, które zostały poważnie dotknięte kryzysem klimatycznym.

Co znaczy COP?

COP, skrót od „Konferencja Stron”, to termin stosowany w stosunkach międzynarodowych na oznaczenie komitetu, który powstaje po podpisaniu traktatu międzynarodowego i którego zadaniem jest ustalenie zasad jego realizacji. Istnieje wiele COP dla różnych umów międzynarodowych, od traktatów o broni chemicznej po walkę z pustynnieniem. Najbardziej znaczące powiązanie z COP nabyła jednak Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), podpisana w czerwcu 1992 r. przez 154 kraje w celu zwalczania negatywnych skutków działalności człowieka na klimat. Od tego czasu spotkania te odbywają się prawie co roku w celu omówienia postępów i wdrażania uzgodnionych środków. Każdy COP ma swój własny numer seryjny, np. COP26 to 26. spotkanie.

Co roku inny kraj przejmuje przewodnictwo COP, co roku zmienia się także miasto-gospodarz. Nowe umowy zawierane podczas COP są zwykle nazywane na cześć kraju gospodarza, np. Porozumienie paryskie z 2015 r. czy Pakt klimatyczny z Glasgow z 2021 r.

Kto uczestniczy w COP?

Oprócz polityków, dyplomatów i urzędników państwowych w COP biorą udział także różne inne podmioty, które starają się wpływać na wyniki konferencji. Wśród nich są lobbyści zajmujący się paliwami kopalnymi, którzy starają się bronić swoich interesów przemysłowych i chronić bezpieczeństwo swojego przemysłu przed niezbędnymi środkami środowiskowymi. Na przykład podczas COP27 stwierdzono, że liczba lobbystów zajmujących się paliwami kopalnymi przekroczyła liczbę delegatów reprezentujących ludność tubylczą z oficjalnego kolegium elektorów ONZ. Rekordowa liczba takich lobbystów była obecna na COP28 i osiągnęła prawie 2500 osób.

Z drugiej strony są ekolodzy i rdzenni mieszkańcy, którzy domagają się ochrony swoich terytoriów przed wyniszczającą działalnością górnictwa i przemysłowców. Organizacje takie jak Global Witness starają się nalegać na szybkie i ambitne działania w odpowiedzi na kryzys klimatyczny i zapewnienie sprawiedliwej transformacji. Jednak wiele przeszkód, czy to regulacyjnych, ekonomicznych, czy prawnych, uniemożliwia skuteczny udział organizacji ekologicznych w tych globalnych procesach. Osoby najbardziej dotknięte zmianą klimatu rzadko mają możliwość wyrażenia swoich poglądów.

Co ustalono na COP28?

Na szczycie klimatycznym COP28, który odbył się w Dubaju, kraje zgodziły się odnowić zobowiązania dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych. Po raz pierwszy prawie 200 krajów zgodziło się na „odejście” od paliw kopalnych, choć spotkało się ze sprzeciwem niektórych krajów, takich jak Arabia Saudyjska i Rosja, co osłabiło ostateczne zobowiązanie. Bez wyraźnego oświadczenia w sprawie „wycofywania” paliw kopalnych branża ma duże pole do kontynuacji swojej działalności.

Co będzie omawiane na COP29?

Podczas COP29, zwanej „finansowym COP”, tematem przewodnim będzie zwiększenie ambicji klimatycznych krajów i zapewnienie środków finansowych niezbędnych do ich osiągnięcia. Straty, szkody, adaptacja i łagodzenie będą kluczowymi kwestiami, a kraje będą omawiać nowe cele finansowe, fundusz strat i szkód, aktualizację ustalanych na poziomie krajowym wkładów (NDC) i regulację rynku kredytów węglowych.

Kontrowersyjne kwestie na COP29

Sukces COP29 zależy od opanowania napięć związanych z odpowiedzialnością za finansowanie, korzyści i regulację rynku innowacji klimatycznych. Kraje o wysokich dochodach staną przed wyzwaniami dotyczącymi tego, w jakim stopniu powinny wnosić wkład w finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu i jakie obowiązki powinny przyjąć na siebie. Kraje rozwijające się będą w dalszym ciągu podkreślać, że historyczne emisje krajów bogatych powinny prowadzić do znaczącego wsparcia dla tych, które borykają się z najgorszymi konsekwencjami kryzysu klimatycznego.

Jeśli chodzi o regulowanie finansowania prywatnego i wydobycia zasobów, należy koniecznie wzywać do przejrzystości i poszanowania praw człowieka. COP29 ma przed sobą trudne zadanie – podnieść ambicje w kierunku sprawiedliwej i ekologicznej przyszłości, nie zapominając o zaangażowaniu na rzecz sprawiedliwości klimatycznej. (Co2AI)