Ubóstwo energetyczne na Słowacji i jego wpływ na globalne ocieplenie

Ubóstwo energetyczne to stan, w którym gospodarstw domowych nie stać na utrzymanie komfortowej temperatury w swoich domach. Problem ten często wynika z braku środków finansowych na pokrycie kosztów energii lub gdy dochody gospodarstwa domowego nie pokrywają wydatków na energię, co w konsekwencji ogranicza możliwości zabezpieczenia podstawowych potrzeb życiowych. W jaki sposób ubóstwo energetyczne wpływa na mieszkańców Słowacji i jakie kroki należy podjąć, aby je rozwiązać? Kwestie te są szczegółowo analizowane w publikacji Instytutu Prognostycznego, Centrum Nauk Społecznych i Psychologicznych SAS.

W Europie Słowacja należy do krajów o najwyższym udziale wydatków na energię w relacji do dochodu do dyspozycji. Wskaźniki te wskazują, że ubóstwo energetyczne jest problemem, który znacząco dotyka słowackie społeczeństwo i wymaga pilnej uwagi i działań. Jak wynika z publikacji „Ubóstwo energetyczne” (Dokupilová, D. (2024). Ubóstwo energetyczne 2024, PÚ CSPV SAV) sytuacja na Słowacji jest obecnie niepokojąca, a problem ten będzie się tylko pogłębiał, jeśli nie zostanie odpowiednio rozwiązany.

Należy zdać sobie sprawę, że ubóstwem energetycznym dotknięte są nie tylko gospodarstwa domowe, ale jego negatywne skutki dotykają także całą populację. Wielu mieszkańców, którzy nie mają wystarczających środków na ogrzewanie, zmuszeni jest korzystać z nieodpowiednich materiałów, takich jak odpady, które nie tylko pogarszają jakość środowiska, ale także przyczyniają się do emisji szkodliwych substancji do powietrza. Te emisje substancji zanieczyszczających pogarszają ogólną jakość powietrza i mają bezpośredni wpływ na zdrowie wszystkich mieszkańców, prowadząc do wzrostu kosztów opieki zdrowotnej i rosnącego niezadowolenia społeczeństwa.

Ponadto problem ubóstwa energetycznego jest ściśle powiązany z kwestiami ekologicznymi. Przykładowo pozew o zanieczyszczenie powietrza, który został złożony na Słowacji i do którego Europejski Trybunał Sprawiedliwości przyznał powodom prawo, związany jest ze stosowaniem paliw niskiej jakości i nieefektywnymi energetycznie mieszkaniami. W ten sposób ubóstwo energetyczne pośrednio przyczynia się do pogłębienia kryzysu klimatycznego, zwiększając emisję gazów cieplarnianych, przyczyniając się tym samym do globalnego ocieplenia.

Aby skutecznie zarządzać ubóstwem energetycznym, konieczne jest przyjęcie definicji tego pojęcia, która określałaby zakres gospodarstw domowych uprawnionych do otrzymania wsparcia. Ponadto ważne jest wdrożenie odpowiednich działań kompensacyjnych dla gospodarstw domowych ubogich energetycznie, aby ich sytuacja mogła się poprawić. Należy tworzyć programy pomocowe także dla gospodarstw domowych, które w chwili obecnej nie mają poważnego problemu, ale mogłyby znaleźć się w trudnej sytuacji w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń, np. utraty pracy.

Ogólną rolę Słowacji w walce z ubóstwem energetycznym należy powiązać z celem, jakim jest redukcja emisji i poprawa efektywności energetycznej, co przyczyni się nie tylko do ochrony zdrowia ludności, ale także do skuteczniejszego rozwiązania globalnych wyzwań klimatycznych. Ograniczanie ubóstwa energetycznego i przechodzenie na zrównoważone źródła energii to kroki, które mogą wzmocnić odporność społeczeństwa na zmianę klimatu i przyczynić się do zapewnienia bardziej obiecującej przyszłości. (Co2AI)