28 czerwca 2024 r. Unia Europejska opublikowała rozporządzenie (UE) 2024/1781, które określa ramy ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów zrównoważonych, znane jako rozporządzenie w sprawie ekoprojektu. Rozporządzenie to wchodzi w życie 18 lipca 2024 r. i stanowi część Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest przekształcenie UE w konkurencyjną i neutralną dla klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym.
W rozporządzeniu w sprawie ekoprojektu określono minimalne kryteria mające na celu poprawę możliwości recyklingu i efektywności energetycznej produktów, przyczyniając się w ten sposób do trwałej redukcji śladu węglowego i środowiskowego Unii. Rozporządzenie łączy inne przepisy prawne zorientowane na zrównoważony rozwój, takie jak rozporządzenie w sprawie baterii i dyrektywa w sprawie prawa do naprawy.
Zakres:
Rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich produktów fizycznych wprowadzanych do obrotu w Unii, w tym komponentów. Wyjątkiem są żywność, leki, organizmy żywe i środki transportu. Indywidualnie rozporządzenie dotyczy podmiotów gospodarczych zaangażowanych w rynek, takich jak producenci, importerzy, dystrybutorzy oraz platformy internetowe.
Główne zmiany:
Rozporządzenie zastąpiło dyrektywę w sprawie ekoprojektu z 2009 r., weszło w życie 18 lipca 2024 r. i ma zastosowanie bezpośrednio w państwach członkowskich UE bez konieczności transpozycji krajowej. Główne przepisy poprzedniej dyrektywy będą miały zastosowanie w okresie przejściowym trwającym co najmniej dwa i pół roku.
Rozszerzenie zakresu:
Komisja Europejska rozszerzyła zakres na szeroką grupę produktów, natomiast wymagania dotyczące ekoprojektu dotyczą przede wszystkim produktów o dużym wpływie na środowisko, takich jak wyroby metalowe, tekstylia, meble i elektronika.
Wymagania dotyczące ekoprojektu:
Rozporządzenie obejmuje cały cykl życia produktów i wprowadza ramy dla szczegółowych wymagań zapewniających zrównoważony charakter produktów. Wymogi te zostaną określone w aktach delegowanych przyjętych przez Komisję Europejską.
Obowiązki informacyjne:
Podmioty gospodarcze mają obowiązek udostępniania informacji o parametrach produktu, takich jak jego skład, trwałość i wpływ na środowisko. Aby ułatwić dostęp do tych informacji, wprowadzony zostanie cyfrowy paszport produktu.
Zakaz niszczenia niesprzedanych produktów:
Rozporządzenie zabrania niszczenia niesprzedanych produktów konsumenckich, takich jak odzież i obuwie, natomiast podmioty gospodarcze mają obowiązek podjąć działania zapobiegające ich zniszczeniu oraz zgłosić ich liczbę i wagę.
Oddziaływania na podmioty gospodarcze:
Główne obowiązki spoczywają na producencie, który musi zadbać o to, aby jego produkty spełniały wymogi ekoprojektu. Importerzy i dystrybutorzy muszą również zapewnić zgodność z tymi przepisami.
Sankcje:
Państwa członkowskie zobowiązane są do ustalania kar za naruszenie rozporządzenia, a kary mogą sięgać wysokich kwot.
Rozporządzenie w sprawie ekoprojektu to ważny krok w kierunku bardziej zrównoważonego produktu w UE. Podmioty gospodarcze powinny przygotować się do jego wdrożenia, przestrzegać okresów przejściowych i monitorować rozwój sytuacji, aby uniknąć sankcji. (Co2AI)